10 Soruda Zorunlu Arabuluculuk

İş davalarında zorunlu arabuluculuk sistemini getiren İş Mahkemeleri Yasa Tasarısı Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Buna göre bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade davalarında arabulucuya başvurmak dava şartı oldu.

Arabuluculuk hizmetlerinin dava konusu anlaşmazlıkların kısa sürede sonuçlanması açısından önemli olduğunu ifade eden Seven, arabuluculuk hizmetinde ilk olarak iş veya hizmet sözleşmesinden kaynaklanan, alacağı olan veya işe iade olmak isteyen kişilerin nasıl davranacağını bilmesi gerektiğini söyledi.

İş Hukukunda Midyat’ ın İlk Uzman Arabulucu Avukat Mehmet Veysi Seven, Bahçelievler mahallesinden deki bürosunda 10 soruda yeni İş Mahkemeleri Kanunu’nu şöyle anlattı.

İŞ HUKUKUNDA MİDYAT’ IN İLK UZMAN ARABULUCUSU AVUKAT MEHMET VEYSİ SEVEN

1. İş veya hizmet sözleşmesinden kaynaklanan alacağı olan veya işe iade olmak isteyen kişi ne yapacak? 01 Ocak 2018 tarihinden itibaren iş ve hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan alacak ve tazminat davaları ile işe iade davaları açılmadan önce arabulucuya başvurma şartı getirildi. İlgili kişi Midyat Sulh Hukuk Mahkemesine arabulucu tayini için başvuru yapacak. Başvuru üzerine arabulucu görevlendirilecek. Sistem tayin edilen arabulucuya bilgilendirme mesajı gönderecek. Başvuran kişi tayin edilen arabulucuya müracaat edecek.
2. Taraflar istedikleri arabulucuya gidebilir mi? İki taraf anlaşarak istedikleri Arabuluculuk bürosuna başvurup istedikleri arabulucunun görevlendirilmesini isteyebilirler.  Sadece bir taraf büroya başvurursa, sıradaki arabulucu görevlendirilir.
3. Hangi iş hukuku ihtilafları arabulucuya gitmek zorunda değil? İş kazaları ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları için arabulucuya başvuru yapmak zorunlu değil. Mesela sigortası yapılmayan işçi sigorta tespit davası için arabulucuya başvurmaz, direk dava açar.
4. Arabuluculuk ücreti ne kadardır? Arabuluculuk faaliyeti olumsuz sonuçlanırsa; ücreti adalet bakanlığı ödeyecek. Anlaşma olursa; miktarın %6’sı taraflarca arabulucuya ücret olarak ödenecektir. Kural olarak ücreti taraflar eşit miktarlarda ödeyebilir veya ödemeyi kendi aralarında kararlaştırabilirler.
5. Arabuluculuk ne kadar sürer? Arabuluculuk faaliyeti en fazla bir ay içinde sonuçlanır. Olumsuz sonuçlanırsa dava açılabilir. Olumlu sonuçlanırsa mahkeme kararı gibi icraya konabilir.
6. Arabuluculuk faaliyetinde sunulan bilgi ve belgeler gizli midir? Arabuluculukta gizlilik esastır. Taraflar aksini kararlaştırmadıkça görüşmeler ve sunulan bilgiler gizlidir. Arabulucu tarafların kendisi ile paylaştığı sırları gizlemek zorundadır. Görüşmelere katılan herkes gizliliğe uymak zorundadır. Gizliliği ihlal etmek suçtur.
7. Midyat’ta ikamet eden fakat Midyat dışında çalışan biri nereye başvuracak? Midyat Sulh Hukuk Mahkemesine başvurur. İşverenin yerleşim yeri Midyat’ta ise Midyat İlçesinde arabulucu tayin edilir. Hem işyeri ve hem de işveren Midyat dışında ise ya işyerinin olduğu yerdeki ya da işverenin ikamet ettiği yerdeki arabulucu görevlendirilir.
8. Arabulucunun gönderdiği davet yazısında yazılı olan yer gün ve saatte ilk toplantıya gelmeyen taraf olursa, ne olur? Davet edilen taraf ilk toplantıya gelmez ise arabuluculuk faaliyeti sona erer. Bu durumda gelen taraf dava açabilir. Gelmeyen taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderlerinin tamamından sorumlu olur. Ayrıca bu taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmez. Ayrıca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen arabuluculuk ücreti yargılama giderlerinden sayıldığından bunu da gelmeyen taraf öder.
9. İş veya hizmet sözleşmesinden kaynaklanan alacağı olan veya işe iade olmak isteyen kişi arabulucuya başvurmadan dava açarsa ne olur? Arabulucuya başvurmak dava şartı olduğundan dava usulden red edilir.
10. Arabulucuya başvurulduğunda zaman kaybı olur mu? Arabulucuya başvurulduğunda hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri işlemez. Hak kaybı olmaz.

Selahatin Erol/Midyat